2015-06-06 Praktijksessie Katame-Waza

Videobeelden bijscholing voor leraars op 21 december 2014 door Yoshihiko IURA .

Op 2 juni ging de jaarlijkse topclinic – bijscholing voor leraars onder leiding van Yoshihiko IURA.

Uittreksel uit Judocontact 4/2014 :

Yoshihiko Iura bezit de 8e DAN en is Master in de Lichamelijke Opvoeding. Hij starrte in 1983 als Judo Expert voor de Tunesische Federatie. Hij was tevens werkzaam in het Kodokan Instituut gedurende verschillende jaren.

Aan de Kanazawa Universiteit werd hij verschillende jaren aangesteld als assistent professor. In 1991 promoveerde hij tot professor in deze universiteit.

Eind 1997 nam hij daar ontslag om begin 1998 Judotrainer te worden in IJsland.

Hij heeft internationale faam op gebied van coaching en is tevens lid van de kata commissie in de Japanse Federatie waardoor hij in verschillende landen tot op heden meerdere katacursussen geeft.

Ook op scheidsrechtergebied liet hij zich niet onberoerd. Sinds 2004 is hij continentaal scheidsrechter en werd hij tot op heden ingezet als scheidsrechter op tal van grote kampioenschappen.

Camera en montage : Marnix Van de Kauter

Publicatie : Judo Vlaanderen vzw

DEEL 1 : TACHI WAZA

1. Opwarming

2. Seoi-Nage/Ippon-Seoi-Nage.

Balans uke = voorwaarts. Indien men na balansverstoring van uke in voorwaartse richting na het inkomen naar achteren schuift is dit niet correct. Men moet na Tai Sabakhi met de heup voldoende afstand hebben tussen uke en tori, enkel schouders contact met borst van uke, geen heupcontact. In volgende oefening wordt dit getraind : indraaien, beide armen van uke zijn vastgegrepen, lichtjes voorwaarts door de knieën buigen met rechtgehouden heup, heup buigen en tillen van uke.

3. Achterwaartse Tai Sabaki.

Om uke uit balans te krijgen in voorwaartse richting is het beter als tori om een achterwaartse tai sabaki uit te voeren om in te draaien, geen voorwaartse. Iura legt de stappen uit. Hij start met gekruiste greep aan uke’s mouwen, draait en en trekt uke op via schoudercontact, geen heupcontact. Oefening links en rechts uitvoeren.

4. Tai Sabaki in verplaatsing.

Iura benadrukt om altijd de Tai Sabaki achterwaarts uit te voeren voor deze techniek en steeds in verplaatsing.

5. Seoi Nage met rechtse en linkse greep.

Bij het verplaatsen en indraaien mag de beweging niet gebroken worden maar vloeiend verder gaan. Vervolgens : Ippon Seoi Nage met rechtshandige tori en linkshandige uke : Tori’s rechterarm en uke’s linkerarm kruisen elkaar dus. Tori trekt uke links rond zich via stap achteruit met linkervoet en naar binnendrukken van uke’s linkerarm ter hoogte van diens elleboog. Hierdoor verplaatst uke zich in cirkel rond tori en komt voor tori te staan.

6. Vervolg op vorige aanval Ippon-Seoi-Nage.

Iura vervolgt vorige beweging met een rechtse stap naar achter om vervolgens naar rechts in te draaien en Ippon-Seoi-Nage links in te komen.

7. Timing is belangrijk.

Van zodra je in vorige oefening uw partner ziet bewegen moet je onmiddellijk verder gaan met het inkomen naar Ippon-Seoi-Nage. Van zodra uke terug stopt en stilstaat is het te laat om nog te gaan inkomen.

8. Soepel toepassen in verplaatsing.

Vorige oefening uitvoeren in een soepele en lichte verplaatsingsoefening in alle richtingen. Hierbij is het niet nogig om te diep door de benen te zakken. De “twistende” beweging van het bovenlichaam en de romp is hier veel belangrijker in. Iura legt uit dat Seoi-Nage nog steeds thuishoort bij “Te-Waza”-technieken en de heup er dus niet teveel mag bij te pas komen. Want door als tori te diep door de knieën te buigen en een lage heuppositie neemt ben je te snel verstoorbaar in je balans. Hoe het wel moet bij doorzakken : lichaam blijft recht, knieën niet open maar blijven parallel, en zakken tot de hielen nog net de tatami blijven raken.

9. Tai Otoshi.

Iura legt de basisvorm uit via een linkse uitvoering van Tai Otoshi. In de basisvorm staat tori in Jigo Tai met één knie gedraaid naar binnen (het latere contactpunt voor de worp). Vele, staan in een totaal verkeerde basispositie die beter noopt tot uitvoering van een Seoi Nagetechniek in plaats van Tai Otoshi. Het zwaartepunt van tori moet zich in het midden van zijn lichaamsas bevinden, zonder over te hellen naar de ene of andere steunvoet. De werprichting wordt aangegeven door de naar binnengedraaide knie : schuin voorwaarts voor tori. De voet van het naar binnen gedraaide been moet plat op de mat blijven staan om kwetsuren te vermijden : dus NIET op de tenen met de hiel omhoog. Iura legt de juiste voetposities van uke en tori uit, samen met de precieze instapvolgorde zodat uke uit de juiste balans kan gebracht worden. Om zeker te zijn van uke’s balansverstoring mag je met de linkerhand niet aan de kraag van uke trekken , maar moet je duwen. Dit zorgt voor een twistende beweging van uke’s schouderlijn. Hierdoor komt uke’s zwaartepunt op diens linkerbeen/voet terecht. Bij het inkomen mag tori’s linkerbeen geen direct contact hebben met uke’s linkerbeen. Er is een kleine opening tussen. Die kan gebruikt worden om tijdens het werpen uke op te liften ter hoogte van het been. Zoniet blokkeer je die beweging. In deze oefening leert tori op de juiste manier in te komen, zonder Kumi Kata greep met uke.

10. Tai Otoshi en de schoudertwist.

Het duwen met de linkerhand op de schouderlijn van uke wordt gedetailleerd: de arm niet teveel naar binnensteken maar de duwhand rechtstreeks op uke’s rechterschouder laten werken om het “twisteffect” op de schouderlijn te versterken.Tori mag met de rechterhand uke’s linkerarm niet rechtstreeks naar zich (zijn heup) toetrekken want dan ontstaat een nieuwe blokkage. Tori moet met zijn rechterarm de beweging open trekken (ruimte maken onder uke’s linkeroksel en voor diens linkerborst). Conclusie: duwen + openen). Tijdens de worp : open houden en niet naar beneden trekken.

11. Tai Otoshi: links-links

Iura legt eerst nog even het belang uit van de werprichting voor de basisbeweging. Belangrijk is als tori na het inkomen van Tai Otoshi geen lichaamscontact heeft met uke. Aangezien de knieën nodig zijn om uiteindelijk te werpen mogen ze niet stijf of star maar moeten beiden soepel zijn. De romp buigt een beetje, de trekkende armen gaan naar beneden en de knieën liften/strekken op. De romp hoeft niet te draaien : recht vooruit. Situatie waarin Tori en Uke een linkse Kumi-Kata grijpen: het aspect actie/reactie. Tori trekt uke naar zich toe, Uke reageert en trekt terug. Bij dit terugtrekken maakt Tori met de rechterarm opening, plaatst zijn linkerbeen voor uke’s linkeronderbeen en komt Tai Otoshi links in.

12. Tai Otoshi: rechts-links.

Uke heeft een rechtse kumi kata, tori een linkse. Eén voorwaarde : de linkerhand van tori aan de kraag moet langs binnen zijn, niet bovenop uke’s rechterarm! Wanneer uke in Migi-Shizen-Tai staat moet zijn balans naar links schuin achterwaarts gebroken worden. Tori maakt Tsugi Ashi, links rechts links en duwt met linkerhand op rechterschouder van uke. Met zijn rechterarm maakt hij opening van uke’s linkerarm en werpt.

13. Uchi Mata:basis.

Een goede positie van uke om Uchi Mata in te komen is wanneer hij met de romp naar voor gebogen staat. Tori heeft linkse Kumi kata, uke heeft rechtse Kumi kata. Bij het inkomen hoeft geens choudercontact, wel heupcontact. Iura legt de belangrijkheid uit van beide voeten bij het instappen. De rechtervoet is daarbij heel belangrijk: deze wordt achter de linkervoet gezet die eerst met een KLEINE stap voldoende ver van uke geplaatst werd.

14. Uchi Mata: het opzwaaiend been.

Iura legt uit hoe we de kracht in beide benen kunnen concentreren om uke op te liften in Uch Mata. De afstand tussen tori en uke moet heel nauwkeurig gekozen worden voor het werpen : zowel te ver als te dicht van uke staan , na het inkomen, vormt een probleem. Bij het liften moeten beide voeten van uke gelijktijdig de lucht ingaan, zoniet werd de worp niet correct aangezet.

15. Uchi Mata: het liftend been.

Tijdens de tilbeweging moet tori zijn veegbeen strekken OP HET EINDE van de liftbeweging van uke. Bij het inkomen zorgt het zwaaibeen met haar kracht voor een switching van tori’s richting ten opzichte van uke (90 gradenswitch). Tori komt hierdoor met zijn rugzijde dwars voor uke te staan. Zolang uke’s beide voeten tegelijk de lucht ingaan is de beweging OK.

DEEL 2 : NE WAZA

1. Uke op rug - tori tussen benen van uke.

Tori wil inkomen van tussen de benen van uke en legt de controle uit om te vermijden dat uke tori’s been omknelt. Tori gaat naar houdgreep (Shiho-Gatamevorm).

2. Verdediging Shiho-Gatame.

Als vervolg op vorige beweging gaat uke in verdediging bij aanval op Shiho Gatame. Uchi Komi links en rechts.

3. Verdediging op aanval tussen benen.

Tori op rug, uke tussen bene. Iura legt uit hoe uke’s been moet gecontroleerd worden om hem vervolgens te kunnen omkantelen van zodra je uke laat “passeren” van tussen de benen.

4. Uke in vierpunten, tori zit voor uke.

Tori zit geknield voor uke die in ellebogen- en knieënstand in verdediging zit. Met één arm onder uke’s buik grijpt tori het onderste deel van uke’s vest aan de andere kant en kantelt uke. Rechtstreeks naar Osae Komi ofwel eerst over uke naar andere kant gaan voor Osae Komi.

5. Uke in buiklig, tori voor uke.

Uke ligt in verdediging in buiklig en verdedigt zijn schouders zodat tori hem moelijk kan kantelen. Tori grijpt met rechterarm tussen de rechterarm van uke, grijpt eigen kraag en gaat in kesa gatame-zit. Tori gaat rugwaarts, grijpt uke’s broek ter hoogte van diens rechterknie en kantelt al duwend uke op de rug. Vervolgens naar Osae Komi.

6. Variatie op vorige techniek.

Bij het omknellen van de arm zoals in vorige beweging zet uke aan die kant fors tegen. Bij het rugwaarts gaan van tori komt het bekken van uke toch nog naar boven. Tori schept uke op met zijn rechterbeen bij het rugwaarts gaan en rolt uke naar de mat achter tori’s hoofd. Twee mogelijkheden voor tori als vervolg : naar Kami Shiho Gatame of naar Ura Gatame.

7. Uke in buiklig, tori zit naast uke.

Iura gaat uitleggen hoe men tot de juiste positie voor beweging 5 en 6 kan komen als uke fors tegenzet. Tori gaat over uke’s linkerbeen zitten, grijpt rechterelleboog bij de mouw en neemt in de kraag vast ter hoogte van de nek. Tori trekt uke naar zich toe en laat uke terug naar de buik rollen. Hierbij komt de rechteroksel van uke even vrij zodat tori er met zijn rechterarm snel kan doorschuiven. Troi kruimt terug ter hoogte van uke’s achterhoofd en neemt daar zijn eigen kraag vast. Tori gaat nu verder met vorige technieken 5 en 6.

8. Verdediging op verwurging bij aanzetten Ura Gatame.

Iura legt uit hoe te reageren op een tegenaanval van uke met verwurging als men via techniek 6 controle heeft over uke met Ura Gatame. Tori blijft uke’s linkerbeen op afstand te houden (via grip op broekspijp ter hoogte van uke’s linkerknie). Tori gaat zijn bekken heffen en bovenop uke’s borst liggen. Hierdoor kan uke niet naar tori toedraaien wat vereist is om te kunnen verwurgen. Tori mag dus niet “laag” blijven zitten ten opzichte van uke. Verder legt Iura nog uit hoe hij bij dezelfde inkombeweging door uke gemakkelijk kan overnemen om opnieuw zelf in de aanvalssituatie uit vorige technieken te geraken.

9. Van Ura Gatame naar Ushiro Kesa Gatame.

Wanneer je als tori controleert met Ura Gatame maar je jezelf niet comfortabel voelt in die positie kan je gemakkelijk en snel schakelen naar Ushiro Kesa Gatame. Probeer de rechterelleboog vn uke onder controle te houden via de rechteroksel bij het draaien met de romp naar uke toe. Er mag ook geen ruimte ontstaan tussen tori’s linkerheup en uke’s rechterheup : contact houden.

10. Tori op rug, uke geknield voor tori.

Tori controleert met beide voeten tussen de knieën van uke. Rechterarm neemt gordel op de rug (over de linkerarm van uke). Linkerarm neemt gordel op de rug (onder de rechterarm van uke). Om beter te kunnen liften met beide benen schuft tori zijn heup dichter naar binnen en naar uke toe. Vervolgens liften van uke, omdraaien en naar Osae Komi gaan, terwijl tori met beide handen de gordel van uke blijft vasthouden.

11. Reactie van uke op vorige techniek.

Op het moment dat tori in het begin van vorige beweging uke met beide handen naar zich toe wil trekken zal uke op de knieën naar achteren willen kruipen en afstand maken t.o.v. tori, wat een normale reactie is. Tori blijft met zijn schouders contact houden met de schouderlijn van uke door mee naar voor te schuiven met de ontsnappingsbeweging. Dit gebeurt op een explosieve manier, onmiddellijk gevolg door het tillen en omdraaien van uke. Als je verder gaat naar een Tate-Shiho-Gatame positie kan uke je controlleren door je met de benen te omgorden. Het is als tori daarom veiliger te landen naast uke in plaats van bovenop uke. Maar steeds de gordel van uke met beide handen blijven vasthouden.

12. Hoe in de praktijk in vorige situatie komen ?

Uke ligt in buiklig, tori zit links van uke en tracht hem op tori te trekken (linkerhand in nek, rechterhand op gordel. Rechtervoet contact onder uke’s linkerheup. Uke reageert door naar achter te kruipen (zie ook vorige oefening). Tori gaat eronder en komt in de situatie van vorige techniek.

13. Kata-Ha-Jime,uke in bankzit.

Iura legt via Kata-Ha-Jime het handen- en armenwerk uit van tori voor het effectief aanzetten van een verwurging. Kata-Ha-Jime met uke in bankzit en Tori rechts naast Uke.

14. Uke in buiklig. Naar Shime Waza vanuit positie bovenop uke.

Iura legt uit welke kant je moet kiezen om met de wurghand in te schuiven onder uke’s kin, naargelang de positie en reactie van uke. Hij gaat in detail in over de beweging die de wurghand moet maken om onder de kin van uke te geraken. Eén voet van tori onder uke’s maag schuiven door aan dezelfde kant aan de broek te trekken om uke’s been dichterbij te brengen. Door te tillen wordt even de balans van uke verbroken zodat hij reageert. Dit is het moment om onder de kin te schuiven en de verwurging aan te zetten. De greep op de knie mag niet gelost worden !

15. Uke in buiklig. Naar Shime Waza vanuit positie naast uke.

Druk maken met borst op uke’s rug en draaien naar andere zijde van uke. Wurgarm blijft in nek van uke controlleren en vervolgens aan andere zijde van uke verwurging aanzetten.